ฟันผุ ปัญหาทางด้านสุขภาพช่องปากที่พบได้บ่อยในวัยเด็ก ที่บอกเลยว่าหากปล่อยปล่อยทิ้งไม่ทำการรักษา ปัญหาจะไม่ "เด็ก" เลย บรรดาคุณพ่อคุณแม่ จึงต้องทำความเข้าใจกับโรคนี้ เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดโรคนี้กับลูกน้อยของคุณได้

 

ฟันผุ ( decayed tooth ) เกิดจากแบคทีเรียที่อาศัยอยู่ภายในช่องปาก ทำการรวมตัวกับเศษอาหารและน้ำลายสะสมกลายเป็นคราบฟัน หรือคราบแบคทีเรีย โดยคราบเหล่านี้จะเกาะอยู่บนผิวฟัน และสามารถเปลี่ยนสภาพน้ำตาลและแป้งให้เป็นกรด ส่งผลให้ผิวฟันเป็นรูเล็ก ๆ และสามารถใหญ่ขึ้นเรื่อย ๆ จนกลายเป็นฟันผุ

 

ทำไมฟันผุ เกิดขึ้นในเด็กมากกว่าผู้ใหญ่

ปัญหาฟันผุสามารถเกิดขึ้นได้ตั้งแต่เด็กเริ่มมีฟันน้ำนมขึ้นซี่แรก โดยฟันผุสามารถขึ้นเกิดในเด็กได้ง่ายกว่าผู้ใหญ่ เนื่องจากชั้นเคลือบฟันของฟันน้ำนมจะมีความบางกว่าชั้นเคลือบฟันของฟันแท้ รวมไปถึงแร่ธาตุที่เป็นองค์ประกอบของความแข็งแรงของฟัน เช่น แคลเซียม และฟอสฟอรัส ที่ฟันน้ำนมมีแร่ธาตุเหล่านี้น้อยกว่าฟันแท้ ในวัยผู้ใหญ่ที่มีฟันแท้แล้ว ฟันผุจึงมีโอกาสเกิดขึ้นได้น้อยกว่า เด็กที่มีฟันน้ำนม

 

อาการของฟันผุ

ฟันผุในระยะแรก ไม่มีอาการใดที่ส่งสัญญาณให้รับรู้ และการเกิดคราบฟันเป็นที่สังเกตได้ยาก แต่หากมีอาการปวดฟัน มองเห็นฟันเป็นรู เลือดออกขณะแปรงฟัน หรือสังเกตเห็นจุดสีดำ หรือฟันเปลี่ยนสี ให้ตั้งข้อสงสัยได้ทันทีว่าคุณอาจเป็นฟันผุแล้ว และควรเข้าพบทันตแพทย์ เพื่อให้ประเมินสุขภาพฟันและทำการรักษา

 

สาเหตุที่ทำให้เกิดฟันผุ

ปัจจัยหลัก คือ อาหารที่รับประทาน โดยเฉพาะอาหารที่มีน้ำตาลเป็นองค์ประกอบ ตั้งแต่นม ขนมหวาน เบเกอรี่ต่าง ๆ ขนมอบกรอบ หรือน้ำอัดลม อาหารเหล่านี้เป็นแหล่งอาหารชั้นดีสำหรับแบคทีเรียที่พร้อมจะทำให้ปฏิกิริยา กลายเป็นกรดและฟันผุได้

 

นอกจากนี้ ยังมีปัจจัยแวดล้อมในช่องปากที่ทำให้เกิดฟุนผุได้ เช่น รูปร่างของฟันมีร่องลึก หรือตำแหน่งผิดปกติ จึงยากต่อการทำความสะอาด ทำให้เศษอาหารตกค้างได้ง่ายเป็นเวลานาน และส่งผลให้เกิดฟันผุ นั่นเอง

 

วิธีการป้องกันและรักษาฟันผุ

โรคฟันผุ เป็นโรคที่ป้องกันได้และเป็นโรคติดเชื้อที่สามารถกลับมาเป็นได้อีก การป้องกันตั้งแต่เริ่มแรก จึงจะเป็นวิธีที่ดีที่สุด ดังนี้

 

1. การทำความสะอาดช่องปาก

การทำความสะอาด คือ การแปรงฟันด้วยยาสีฟันที่มีฟลูออไรต์ โดยต้องแปรงอย่างถูกวิธีจึงจะมีประสิทธิภาพในการกำจัดแผ่นจุลินทรีย์ให้ลดลงได้ ยาสีฟันที่มีฟลูออไรต์สามารถป้องกันฟันผุได้ทั้งในเด็กและผู้ใหญ่ สำหรับเด็กอายุยังไม่ถึง 1 ปีที่เริ่มมีฟันน้ำนมขึ้น แต่ยังไม่สามารถแปรงฟันได้ ให้คุณพ่อคุณแม่ใช้ผ้านุ่ม ๆ ที่สะอาดชุบน้ำ เช็ดสันเหงือก กระพุ้งแก้ม ให้ทั่วปาก เพื่อกำจัดคราบนม ช่วยป้องกันการเกิดเชื้อรา ฝ้าขาวในปากเด็กได้อีกด้วย

 

2. การดูแลเรื่องอาหารการกิน

อย่างที่ทราบกันดีว่าอาหาร เป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดฟันผุได้ โดยเฉพาะอาหารที่มีน้ำตาล ผู้ปกครองจึงควรใส่ใจการรับประทานอาหารของเด็ก รวมถึงเรื่องความถี่ในการรับประทานอาหาร โดยลดปริมาณการกินขนมหวาน ลูกอม น้ำอัดลม และให้เด็กทานของว่างโดยเน้นผัก ผลไม้ หรืออาหารที่ไม่มีน้ำตาลแทน จึงจะดีต่อสุขภาพฟันของเด็ก

 

3. การเติมฟลูออไรต์หรือการใช้สารอื่น ๆ ในการป้องกันฟันผุ

เช่น การเติมฟลูออไรต์ลงไปในน้ำดื่ม ซึ่งเป็นวิธีที่ทำได้ง่าย สะดวก และปลอดภัย หรือ การใช้ฟลูออไรต์เสริม โดยต้องสั่งจ่ายจากทันตแพทย์และกุมารแพทย์ตามขนาดของฟลูออไรต์เสริมและอายุปฏิทินของเด็ก ซึ่งสามารถทำได้ตั้งแต่เด็กมีอายุ 6 เดือน ไปจนถึง 16 ปี วิธีนี้จะช่วยลดการผุของฟันกรามถาวรซี่ที่สอง หลังอายุ 13 ปี

 

4. เข้าพบทันตแพทย์เมื่อเกิดฟันผุ

หากมีอาการปวดฟัน มีคราบที่ฟันเกิดขึ้น หรือฟันเป็นรู ให้สันนิษฐานได้ว่าฟันผุแล้ว ควรเข้าไปพบทันตแพทย์ ให้ฟันของคุณได้รับการทำความสะอาด โดยการขจัดคราบจุลินทรีย์และหินปูนตามขอบฟัน รวมถึงการขัดฟัน เพื่อขจัดคราบตามผิวฟันด้านนอก หรือหากฟันผุจนเป็นรู ทันตแพทย์จะทำการรักษาด้วยการอุดฟัน เพื่อปิดช่องทางไม่ให้แบคทีเรียหรือเศษอาหารเข้าไปตก จนเกิดความเสียหายแก่เนื้อฟันได้เพิ่มขึ้น

 

ปัญหาฟันผุ เกิดขึ้นได้ง่ายและอาจส่งผลกระทบต่อสุขภาพฟันและช่องปากขอเด็กในระยะยาว คุณพ่อคุณแม่ หรือผู้ปกครอง จึงควรหันมาใส่ใจการกินอาหาร หรือขนมที่เด็กรับประทาน รวมไปถึง การแปรงฟันโดยใช้ยาสีฟันฟลูออไรต์ที่ต้องมีวิธีการแปลงที่ถูกต้อง เพื่อลดและป้องการการเกิดโรคฟันผุได้ หรือหากเป็นโรคฟันผุแล้ว ก็ควรรักษาให้โดยเร็วที่สุด เพื่อป้องกันผลกระทบที่จะเกิดกับช่องปากของเด็ก นั่นเอง

 

 

อ่านบทความเพิ่มเติม

มือใหม่ อยากจัดฟัน

ฟอกสีฟัน อยู่ได้นานไหม